De problemen die wij zien met de manier waarop op dit moment de metropoolregio wordt vormgegeven zijn de volgende.

• In de eerste plaats is niet helder waarom er een metropoolregio moet komen. Er ligt geen analyse van de situatie en geen verkenning van de mogelijkheden om vaag omschreven doelstellingen te verwezenlijken. Kortom de ‘of’ vraag is niet aan de orde geweest.

• Volgend probleem is de top-down benadering. Tot nu toe hebben de gemeenten alleen nog maar achter de initiatiefnemers aan kunnen lopen. Eerst was er de bijeenkomst in het ADO stadion in Den Haag en recent de bijeenkomst in Capelle aan den IJssel. De grote opkomst werd door de initiatiefnemers gebracht als ging het om steun en draagvlak voor de ideeën.

• Derde probleem is het veronderstellen van zeer grote urgentie. Die urgentie is er niet!  Die legt men zichzelf en ons op.

• Vierde probleem is het optuigen van een middel zonder dat duidelijk is waartoe het middel precies dient. Op de bijeenkomst in Capelle zei de burgemeester, dhr. Koen het als volgt: “we constateren dat de trein rijdt, maar het is nog niet helemaal duidelijk wie er al aan boord zijn en wie nog niet”.  Dat is wat onze fractie betreft niet het belangrijkste punt. Veel wezenlijker is dat we niet weten of de trein wel het goede middel is; we weten niet waar en wanneer de trein vertrokken is, wat de bestemming is, of de trein wel op tijd aankomt en willen al die mensen die er nu inzitten er misschien ook weer uit?

• De rol van de provincie in dezen is niet duidelijk. De provincie is er voor alle gemeenten in Zuid-Holland. Waarom dan deze 24 gemeenten? Waarom niet meer of minder? Kennelijk heeft de provincie geen vragen op dat punt. Waarom trekt de provincie het niet naar zich toe?

• De leefbaarheid van de omgeving komt in de stukken nauwelijks aan de orde.

• Onze inwoners hebben tot nu toe geen invloed kunnen uitoefenen op een dergelijke ontwikkeling en het ziet er niet naar uit dat dit gaat gebeuren.

• Het lijkt erop, concluderend, dat de voortvarende bestuurders van Rotterdam en Den Haag het gevoel met de lokale werkelijkheid wat kwijt zijn geraakt in de snelle trein. Het belang van de kleinere gemeenschappen, zoals Ridderkerk er één is, is in het geding.

Nu worden we onder druk gezet om zeer snel een reactie te geven op de voorstellen. De manier waarop ervaren we in onze fractie als onplezierig.  De fase van bevragen, onderzoeken en verkennen is overgeslagen. Niet duidelijk is wat er gebeurt als we vinden dat we niet in deze trein moeten springen. Voor de ChristenUnie is het vanzelfsprekend, een basishouding, om constructief mee te denken en te ontwikkelen. Maar als je twijfels hebt over het middel, waar vindt dan die legitieme discussie plaats?

Voor onze fractie is het van belang dat positieve punten in Ridderkerk bewaakt en verdedigd kunnen worden (zoals het karakter en de groengebieden die er nog beperkt over zijn) en dat we negatieve zaken kunnen blijven bestrijden. (denk aan toename verkeer en slechte lucht- en geluidskwaliteit). Dat is onze eerste opdracht. Tevens voelen we ons verantwoordelijk voor het groter geheel, zeg maar het algemeen belang van de provincie.

Volgens de ChristenUnie kan het op de volgende punten anders:

• Bestuur dicht bij de burgers is uitgangspunt voor de ChristenUnie. Dat wil zeggen Ridderkerk wil dicht bij haar burgers blijven. Vanuit die situatie kunnen we de samenwerking zoeken in BAR – verband; ook andere samenwerkingsverbanden behoren wat ons betreft tot de mogelijkheden; Ook samenwerking met de Drechtsteden zien we als optie.

• Na de gemeente is de volgende bestuurslaag wat ons betreft de provincie. De provincie is er voor alle afzonderlijke gemeenten en voor het algemene belang van de gezamenlijke gemeenten in de provincie. De provincie kan deze verschillende  belangen het best overzien en bedienen. En als we de bestuurlijke drukte willen verminderen dan kan de rol van de provincie toch versterkt worden? De provincie als de gebiedsregisseur op het gebied van ruimtelijk ordening, economie en verkeer en vervoer.

• Een heldere analyse van de problemen, een verkenning van mogelijke richtingen en vervolgens een verkenning van de middelen die de doelen het beste naderbij kunnen brengen is een belangrijke eerste stap in dergelijke ingewikkelde situaties. Nu we ons bevinden waar we nu zijn – dd 15 december 2011- is een stap terug in het proces het overwegen waard in ieders belang.

• Dan moet ook de zogenaamde urgentie eraf. De datum van 1 januari 2013 kan vast opgeschoven worden. Wij kennen de Minister als een verstandig man, hij fietst ook, en als iemand die open staat voor argumenten. Soms moet je in een proces een extra stap zetten of een stap terug doen. Ook dat heeft hij als officieus kandidaat vice-president van de Raad van State ervaren. Het gaat uiteindelijk om het resultaat.

• Het onderwerp Wonen en Leefomgeving moet prominenter naar voren komen in de plannen als dat in de toekomst verder uitgewerkt wordt. Wat ons betreft is het de eerste pijler.

• Een Metropoolregio is vooralsnog niet overtuigend het middel om aan de weg te timmeren. Tijdelijke netwerken van samenwerkingsverbanden waarin de Provincie een heldere sturing heeft is wat ons betreft meer voor de hand liggend. Daarmee komt er ook democratische legitimatie voor de ontwikkelingen. Dan zijn de kiezers ook in staat om een oordeel te vellen over het handelen van zowel de gemeentelijke als de provinciale bestuurders.

Tot slot, de ChristenUnie wil altijd en overal constructief meedenken en meedoen. Langs de zijlijn staan, ligt ons niet als partij. We willen echter wel voor de richting en de middelen in kunnen staan. Dat is nu jammer genoeg niet het geval.

Onze positie is in beeldspraak de volgende: wij staan op de treeplank aan de buitenkant van de rijdende trein, we konden er in de haast nog net opspringen; we staan ter hoogte van de cockpit van de trein, waar wij de heren Aboutaleb en van Aartsen waarnemen die ingespannen door de voorruit zitten te turen om vast te kunnen stellen waar ze heen gaan.

Voorzitter, wij kloppen op het raam.

Marten Japenga
(fractievoorzitter ChristenUnie)