Voorzitter,

Het is een prachtige dag. Maandag 29 juni 2009 stelt de gemeenteraad van Ridderkerk de structuurvisie vast. Er is maanden intensief aan gewerkt. Op diverse momenten in het proces werd stil gestaan bij de stand  van zaken en kon worden bijgestuurd. Veel deskundigen hebben hun mening gegeven. Allereerst de deskundigen van de eigen buurt, de inwoners van Ridderkerk. Daarnaast diverse vakdeskundigen. Ook de gemeenteraad heeft er een aantal avonden  over gesproken en op veel bijeenkomsten kon steeds weer worden gezegd wat men nodig vond om te zeggen.
Het is dan ook een felicitatie waard aan het hele college en in het bijzonder aan wethouder den Boef, als verantwoordelijk wethouder voor het geheel van de structuurvisie.  Het was een lang en lastig traject. Daarbij is het goed te bedenken dat een goede visie voor de langere termijn nogal eens botst met de belangen van vandaag de dag.
Er ligt nu een voldragen stuk dat ons kan dienen in de komende jaren om verantwoorde keuzen te maken. Ik zeg met nadruk verantwoorde keuzen om dat het bij de keuzen niet altijd gaat om het grote getal maar vooral ook om de visie en het inzicht. Wat is goed voor Ridderkerk nu en in de toekomst. Daar gaat het om. Ridderkerk op weg naar de toekomst; naar een zelfbewust en zelfstandig Ridderkerk. Een prettige gemeente  om te wonen, te werken en te recreëren.
Natuurlijk streeft het college ernaar om vanavond brede steun te krijgen voor de visie. Hoe meer raadsfracties instemmen hoe mooier. Natuurlijk zitten er ook keuzen in die pijnlijk zijn. Bijvoorbeeld voor bewoners omdat ze persoonlijk nadeel ondervinden van de keuzen: als je huis moet wijken voor iets anders dan is dat vooral héél ingrijpend ook al is het uiteindelijk resultaat wellicht goed en mooi, namelijk een nieuwe woning in een verbeterde buurt.
Bij de structuurvisie kijk je door soms pijnlijke keuzen heen naar de toekomst van Ridderkerk en de generaties die ons hier  weer opvolgen. Ridderkerk is niet alleen van degene die hier vandaag leven en wonen maar ook van onze voorgangers en van onze kinderen en kleinkinderen.

1.    De wijk centraal

Een gezonde bevolkingsopbouw is belangrijk voor een gemeente als Ridderkerk. De vergrijzing in Ridderkerk loopt voor op ander dorpen en steden in de regio. Dat is geen doemscenario, zoals een lezer schreef in een plaatselijk blad. Oud worden is vooral een geschenk. En als er veel ouderen wonen dan hou je rekening met dat gegeven. Om voorzieningen en werkgelegenheid te binden moet je echter ook jongeren binnen de gemeente houden en zo mogelijk naar je toe trekken. Het bouwen van woningen die bij deze tijd en de doelgroep passen is daar een middel in. Levensloop- bestendige woningen maar ook levensloopbestendige wijken. Voor jong en oud, maar ook voor gehandicapten en mensen zonder beperkingen, voor mensen die wit zijn en mensen die zwart zijn en alles wat daar tussen ligt, voor mensen die zorg nodig hebben en voor hen die zorg kunnen geven.
Een goede bevolkingsopbouw gaat niet alleen over leeftijden, het gaat ook om groepen die met elkaar samenleven. Nederland staat sinds eeuwen bekend om haar tolerantie naar groepen en om haar vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geweten. De ChristenUnie wil radicaal zijn in het kiezen voor vrijheid van normaal samenleven. Eén van de insprekers stelde onlangs in de commissie  dat Rotterdam een deel van de sociale onderklasse in Ridderkerk wil huisvesten en hij beklaagde zich over het feit dat zoveel Rotterdammers gebruik maken van onze scholen en ons zwembad. Voorzitter, wij worden niet vrolijk van dat soort teksten. We wonen nog tien keer liever samen hier in Ridderkerk met een zogenaamde sociale onderklasse dan met mensen die zich zelf een bovenklassestatus toedichten.
We sluiten onze ogen niet voor allerlei ontwikkelingen. En we willen derhalve ook dat mensen die zich vestigen in Nederland en Ridderkerk zich houden aan de Nederlandse normen, waarden en wetten. En natuurlijk moet op landelijk schaal rekening worden gehouden met de draagkracht en de draaglast in buurten en wijken. Dat heeft ook met visie op de toekomst te maken. Mensen die met onze democratisch middelen de democratie zelf om zeep willen helpen die komen ons echter tegen op hun pad. Mensen die hier een normaal bestaan op willen bouwen kunnen rekenen op onze steun. Het is ons een christelijk opdracht om in dat samenleven een positieve bijdrage te leveren.
Gezonde bevolkingsopbouw heeft wat de ChristenUnie betreft ook te maken met de fysieke en geestelijke gezondheid van mensen.  Ridderkerk wordt omsloten door wegen en de uitstoot van schadelijke stoffen om ons heen is énorm. We moeten doen wat mogelijk is om dat te verminderen. Fietsen, overkluizen van snelwegen en de aanleg van een tram helpen allemaal op een eigen manier en dragen voor een deel bij aan vermindering van het probleem.
De bron, de auto op het omliggend en lokale wegennet is natuurlijk de oorzaak van alles en de voornoemde maatregelen zouden niet of anders nodig zijn als de uitstoot zou stoppen of zeer zou verminderen. Het zal echter nog decennia duren voordat we helemaal zijn overgeschakeld op alternatieve energievoorzieningen.  Overigens kun je individueel daarin nu al verantwoorde keuzen maken. Die heb je ook te maken!
De wijken centraal is een thema dat de ChristenUnie van oudsher aanspreekt. We zijn er sterk voor om bewonerszeggenschap in eigen leefomgeving  te versterken. Bewoners zijn de deskundigen van de eigen buurt. Bewoners kunnen daarin zelf veel betekenen.  Nagegaan moet worden of er nog meer zeggenschap naar de wijken kan. Zeker in een volwassen samenleving als de onze de manier om de samenleving beter in te richten en de kloof tussen burgers en bestuur te verkleinen.
De structuurvisie gaat uit van goede basisvoorzieningen in iedere wijk. De buurtsuper in Rijsoord is er wat ons betreft één. Maar ook in Slikkerveer is vorige week een supermarkt gesloten. De ChristenUnie zal zich de komende tijd blijven inzetten voor de buurtsuper in Rijsoord en waar dat verder nodig is. Ook in Rijsoord is de Stichting Bescherming Dorpsgezicht Rijsoord al jaren bezig om op de hoek Lagendijk / Rijksstraatweg een aantal woningen te realiseren. We vinden dat passen in Rijsoord op die plek. De stichting en het wijkoverleg staan er positief tegenover. En dat is van doorslaggevend belang op dit moment. In het verleden heeft het college het tegengehouden daarin gesteund door de raad maar met de huidige stand van zaken ook in de polder is het alleszins verdedigbaar dat er een verandering van mening plaats vindt. Wij dienen hier samen met andere partijen een motie over in.

De identiteit van de wijken kun je maar beperkt sturen. Mensen maken de wijk en de buurt. De paspoorten die voor elke wijk zijn gemaakt kunnen dienen als leidraad bij de ontwikkelingen.  

2.    Ondernemende kern

Veel Ridderkerkers werken ook in het dorp. Dat is zeker in deze omgeving een groot pluspunt. Hoe meer mensen dat doen hoe beter. Een groot deel van deze groep werkers gaat nu nog met de auto naar het werk. We hopen dat dit binnen enkele jaren zal veranderen ten gunste van het schone vervoermiddel dat wij fiets noemen.
De vraag moet nog worden beantwoord hoe we werkgelegenheid vasthouden en laten toenemen. Als we voor jongeren gaan bouwen moeten we ook zorgen dat er voldoende werkgelegenheid is. Hoe wil het college dat voor elkaar krijgen? Je bent immers hierbij afhankelijk van diverse factoren.
Kleinschaligheid, nabijheid van wonen en werken spreekt ons zeker aan. De reguliere sectoren verdienen daarbij positieve aandacht en op de groeimarkten zoals de zorg, dienstensector en de recreatie daar moet intensief op worden ingezet. Dat komt niet zo maar naar ons toe waaien.

3.    Mobiliteit op maat

Voorzitter, de fractie van de ChristenUnie is blij met de duidelijke keuzen die worden gemaakt. Eerst de fiets, dan het openbaar vervoer en dan pas de auto. Ook de infrastructuur mag die volgorde wat ons betreft heel duidelijk maken. Wat ons betreft wordt het autoverkeer zoveel als mogelijk is geweerd uit het centrum. We zijn voor een betere ontsluiting van het centrum. Het combineren van het autoverkeer met de tram in de Schoutstraat vinden we ongewenst. Een vorm van rondweg en eventueel aansluiting op de Rotterdamse weg kan een goede oplossing zijn.
Het afwaarderen van de Rotterdamse weg zien we als een heel goede mogelijkheid om enkele wijken van Ridderkerk beter met elkaar te verbinden. Nu doorklieft de weg het dorp.  Uiteraard gaan we er van uit dat er geen neveneffect op zal treden wat betreft sluipverkeer. Bij de uitwerking heeft dat dus onze grote aandacht.
De ChristenUnie is een partij die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. De aarde bebouwen en beheren is voor de mens corebusiness zou je kunnen zeggen. Bij de schepping van de wereld hebben we die opdracht al meegekregen.  Duurzame mobiliteit hoort daar zeker bij: verminderen van luchtvervuiling, geluidsoverlast  en energieverbruik.
De tram heeft nogal wat trammelant gegeven in de afgelopen jaren. Al heel wat jaren wordt er op gestudeerd en gedacht en gesproken over de noodzakelijke verbetering van het openbaar vervoer in Ridderkerk. Een noodzaak die door vrijwel iedereen wordt onderschreven. In 2007 werd een mijlpaal bereikt toen de partijen het eens werden over een tracé  tot aan het centrum. Het is geen geheim dat wij toen al wilden doortrekken naar P&R Oudelande. Maar in de democratie gaat het erom elkaar te overtuigen en dan te komen tot een heldere uitspraak. In 2007 was er voor een aantal partijen,  nog te veel onzekerheid en onduidelijkheid om in één keer voor een hele lijn te kiezen.  Om die reden is gevraagd om nader onderzoek op diverse terreinen. Dat onderzoek is meegenomen in de ontwikkeling van de structuurvisie. Dat nader onderzoek gaf houvast voor de rest van de route via de Schoutstraat, richting Drievliet en ’t Zand naar P&R Oudelande.
De veiligheid onderweg is een zeer belangrijk aandachtspunt. Dat geldt zeker voor de Schoutstraat. De tram kan er door heen. Dat is helder. Daartoe besluiten we vanavond naar wij hopen ook. De Schoutstraat is een heldere keus waarbij de veiligheid in alles voorop staat.
Ridderkerk heeft baat bij een heldere duidelijke keuze. Ridderkerk heeft baat bij een keuze NU. We kunnen en moeten niet langer treuzelen. Ridderkerk verdient verbetering van het openbaar vervoer en vermindering van schadelijke uitstoot. En Ridderkerk verdient duidelijkheid daar vragen alle insprekers om. Niet langer onzekerheid en weer uitstel! Nu beslissen en dan snel aan de slag.
De jeugd heeft onlangs ook een avond gehouden met ondermeer stellingen over de tram.  Daaruit bleek dat deze groep jongeren voor de aanleg van een tram is. Zij vinden het passen bij Ridderkerk en zij zien er meer voor- dan nadelen in. Wij zijn ervan overtuigd dat ook ouderen er baat bij hebben. Of die mensen die zich een auto niet kunnen veroorloven.
Ik wil m’n waardering uitspreken voor het participatieproces dat is geweest en dat nog verder gaat. Veel inwoners hebben zich laten horen. Eerst heel negatief, maar stilaan steeds meer meedenkend en minder negatief. Niet dat iedereen positief is, maar er is gesproken over de motivatie en beweegredenen. Een waardevol proces, waarin voor- en tegenstanders het niet eens werden maar wel begrip kregen voor elkaars overtuiging. Er is ook wel wat voor nodig om in één keer een dergelijk omvangrijk project te omarmen, figuurlijk gezien.  Het is een noodzakelijk onderdeel  in ons OV-netwerk. Het Bureau BVR willen we complimenteren met haar grondige aanpak, het was een groot genoegen om met hen samen te werken.

4.     Verbindend landschap

De plek waar Ridderkerk is gelegen kunnen we niet veranderen. De ambitieuze plannen met het oog op het verbindend landschap juichen we zeker toe. Hoe groener hoe beter. Met daarbij de opmerking dat we het groen moeten borgen. We hebben het groen nodig om er van te genieten vanwege de pracht maar we hebben het ook nodig vanwege het wegnemen van schadelijke uitstoot.
We willen graag dat Ridderkerk zo veel als mogelijk is groen blijft. Uiteraard gaat het altijd om afweging van allerlei belangen. Wij vinden dat we met name het groen extra moeten koesteren en beschermen en er voor zorgen dat we het tot in lengte van jaren houden.
Ridderkerk heeft heel wat kilometer rivieroever. Wij vinden het jammer dat er zo weinig beschikbaar en bereikbaar is voor de Ridderkerkers om te verblijven of te recreëren. Wij willen dat er meer aandacht voor komt en vragen het college de mogelijkheden op dit punt op een rij te zetten. Hiertoe dienen wij een motie in.
De richting van het onderdeel verbindend landschap spreekt ons aan en we menen dat het de juiste weg voor Ridderkerk is. De uitwerking van de grote lijnen, zoals vanavond vast  te stellen, zal nog enige tijd duren. Maar alles begint met een gezamenlijke visie op de toekomst. Daar kan dan iedereen zijn doelen op afstemmen.

Ter afronding nog een paar aandachtspunten

De betaalbaarheid is een belangrijk punt. Vooralsnog is er niet voor alle plannen geld. Daar kunnen we wel voor gaan sparen en mogelijk zijn er voor onderdelen van de plannen nog ergens in den lande extra potjes te vinden.
Het is wenselijk om een Fonds Bovenplanse voorzieningen op te zetten. Kan de wethouder aangeven of en op welke wijze hij van plan is dat te gaan doen en binnen welke termijn?
De kerken hebben via het Interkerkelijk Diaconaal Beraad al eerder hun mening gegeven. Een deel van wat de kerken willen is te realiseren, bijvoorbeeld het bevorderen van sociale samenhang en het met elkaar bewaken van de menselijke maat bij het bedenken en uitvoeren van plannen voor Ridderkerk. Doelen waar de ChristenUnie helemaal achter staat. Met de nu gekozen speerpunten denken wij dat die zaken zeker versterkt kunnen worden, samen met alle groepen in Ridderkerk.
Voorzitter, ook na vanavond moeten we blijven werken aan draagvlak voor het realiseren van grootschalige plannen. Dat is met een besluit op een mooie zomeravond in juni 2009 niet klaar. We willen het college oproepen om daar in de komende tijd de noodzakelijke aandacht aan te geven. Ook als raad hebben we een belangrijke verantwoordelijkheid om de toekomstige keuzen te baseren op de nu voorliggende richting.

Marten Japenga

Gekoppelde documenten

	Titel	Bestandsgrootte	MIME-type
	2009_06 motie bouw Lagendijk-Rijksstraatweg	10,8 kB	application/pdf
	2009_06 motie toegankelijkheid rivieroevers	26,3 kB	application/pdf