Op donderdag 5 juli bespraken we de jaarrekening over 2017. Een verslag waarin zowel inhoudelijk als financieel wordt teruggeblikt over het afgelopen boekjaar. Dat dat pas wordt besproken nu we al bijna de zomervakantie van 2018 naderen, komt doordat na afsluiting van het boekjaar eerst de rapportage moet worden opgesteld, goedgekeurd door het college en vervolgens moet worden gecontroleerd door de accountant. In iedere gemeente wordt omstreeks dit moment de jaarrekening besproken. Dat mag ook niet veel later, want uiterlijk 15 juli dient de vastgestelde jaarrekening te worden verzonden naar de Provincie, die toezicht houdt op de financiële situatie bij de gemeentes.
De accountant toetst in opdracht van de raad of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de werkelijkheid (kloppen de cijfers, zijn er geen bedragen vergeten of zijn er fouten gemaakt in de optelling), en er wordt getoetst op rechtmatigheid: heeft het college gehandeld volgens de regels?
Binnen de rechtmatigheid wordt vervolgens gecontroleerd op budgetten (zijn alle uitgaven die zijn gemaakt gedaan met toestemming van de raad?) en op inkoop (zijn de juiste aanbestedingsregels gehanteerd?).
De conclusie van de accountant was dat er een goedkeuring was op getrouwheid, maar nog niet op rechtmatigheid. Dat had voor een deel te maken met het feit dat er op een aantal begrotingsposten meer was uitgegeven dan vooraf door de raad aan budget beschikbaar was gesteld, en daarnaast doordat er voor een aantal inkooptrajecten een aanbestedingsprocedure had moeten worden gevolgd, terwijl dat niet was gebeurd.
Om toch een goedkeurende verklaring te kunnen verkrijgen van de accountant, waren er 2 opties: alsnog de budgetoverschrijdingen goedkeuren, of aanvullende controles door de accountant te laten uitvoeren. Voor de ChristenUnie stond vast dat er verbeteringen in de organisatie nodig zijn om de overschrijdingen in het vervolg eerder te ontdekken en conform afspraak te rapporteren. Het nieuwe college heeft daar ook verbetervoorstellen voor gepresenteerd.
Het doen van aanvullend onderzoek zou naast aanvullende kosten (€20.000) voor de accountant ook een grote hoeveelheid werk voor de ambtelijke organisatie betekenen. Tijd, waarvan wij liever hebben dat deze wordt gestoken in het zo snel mogelijk op orde brengen van de processen.
Na een uitgebreid debat hierover is dit voorstel ook met ruime meerderheid (20 voor, 9 tegen) aangenomen. Alleen PvdA, Leefbaar Ridderkerk, VVD en GroenLinks stemden tegen. Na dit besluit is vervolgens ook de jaarrekening vastgesteld, mét inmiddels een goedkeurende verklaring, die de accountant tussen de twee agendapunten door heeft aangeleverd.
Robert Kooijman